CHỦ ĐỘNG PHÒNG TRÁNH SAY NẮNG, SAY NÓNG

Thứ hai - 11/08/2025 04:37

Mùa nóng năm nay có xu hướng kéo dài và gay gắt hơn, nhiệt độ nhiều nơi lên tới trên 37–39°C, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt với người cao tuổi, trẻ em, người có bệnh mạn tính và những người thường xuyên làm việc ngoài trời

Khi bị say nắng, say nóng con người không chỉ mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, nhức đầu,... mà còn có thể gây đột quỵ. Nếu bệnh nhân không được xử trí kịp thời có thể để lại các di chứng thần kinh không hồi phục và tử vong.

Say nóng là gì?
Say nóng là tình trạng cơ thể tăng nhiệt độ do ảnh hưởng từ nhiệt độ môi trường xung quanh ở mức quá cao hoặc do hoạt động quá mức. Hệ quả là hệ thống điều hòa cơ thể mất kiểm soát, gây ra những rối loạn hệ hô hấp, thần kinh, tuần hoàn.

Say nắng là gì?
Say nắng là tình trạng cơ thể tăng nhiệt độ cao (trên 40 độ C), thường kết hợp với mất nước. Hệ quả là hệ thống điều hòa nhiệt của cơ thể bị mất kiểm soát, gây ra những rối loạn hệ hô hấp, thần kinh, tuần hoàn… Nguyên nhân là do tác động của nắng nóng hay các hoạt động thể lực quá mức. Tình trạng say nắng thường đi kèm với say nóng

I. Nguyên nhân:
- Vận động và làm việc lâu trong môi trường có nhiệt độ cao.
- Tác dụng trực tiếp của tia nắng vào đầu, gáy.
- Không uống đủ nước khi thời tiết nắng nóng, không khí lưu thông trong nhà kém, ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vào nơi ở. Nếu tiếp xúc mới ánh nắng quá nhiều có thể làm tăng thêm chỉ số nhiệt cơ thể lên tới 15 độ C.
- Mặc trang phục quá dày, không thấm nước, dễ hấp thụ nhiệt.
- Sử dụng thuốc có tác dụng phụ làm ảnh hưởng đến giảm tiết mô hôi.
- Mắc các bệnh lý rối loạn nội tiết, béo phì,..
- Sự thiếu thích nghi khi thay đổi khí hậu vùng miền.
II. Triệu chứng:
- Dấu hiệu ban đầu: Vã mồ hôi, nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, khó chịu, mặt đỏ, cảm giác nghẹt thở, có khi đau bụng, nôn mửa.
- Dấu hiệu nặng:
+ Mặt tái nhợt, mạch nhanh, ngất lịm, yếu cơ hoặc chuột rút, trụy mạch,có thể có tụt huyết áp, đái ít, nặng hơn nữa là suy đa phụ tạng dẫn tới tử vong.
+ Sốt cao> 40 độ C, da và niêm mạc khô, nóng.
+ Li bì, mê sảng, thay đổi tình trạng tinh thần và hành vi (lú lẫn, kích động, nói lắp), cuối cùng là hôn mê, co giật.

Các biện pháp phòng chống
- Cần uống đủ nước vì: Nắng nóng dễ ra mồ hôi do vậy có thể dẫn đến tình trạng mất nước, từ đó máu sẽ đặc hơn, nắng nóng làm các mạch máu trên cơ thể giãn ra, tim phải làm việc gắng sức nhiều hơn. Những trường hợp không bù đủ lượng dịch do cơ thể mất nước dễ gây trụy tim mạch (hay gặp ở người huyết áp thấp).
- Theo khuyến cáo, đối với nam giới, cần cung cấp cho cơ thể khoảng 3,7 lít nước mỗi ngày. Đối với nữ giới cần cung cấp cho cơ thể khoảng 2,7 lít nước mỗi ngày. Người cao tuổi nhu cầu nước trung bình 1,5-2,0 lít nên uống làm nhiều lần, không uống quá nhiều một lúc (thường xuyên uống nước khi chưa cảm thấy khát).
- Chế độ ăn giàu thực vật, bổ sung vitamin và khoáng chất như:
+ Không ăn quá nhiều chất ngọt. Không nên ăn mặn hay chua quá… Không nên uống nước đá, nước lạnh hay nước ngọt có gas bởi nó chỉ khiến cơ thể thêm phần mất nước.
+ Ăn nhiều rau xanh, canh mát giải nhiệt, hoa quả vì rau xanh có nhiều chất xơ, khoáng chất như cải bẹ, giá đỗ, khổ qua, rau má, rau ngót, bầu, bí…
- Mặc đồ nhẹ, rộng, ví dụ như đồ cotton để dễ toát mồ hôi. Ra đường cần mặc kín, tránh quần áo quá dày và tối màu vì sẽ dễ hấp thụ nhiệt.
- Làm thoáng mát môi trường làm việc, học tập.
- Không nên tắm ngay khi vừa đi ngoài nắng về, đây là thời điểm tiết ra nhiều mô hôi, nếu tắm ngay sẽ làm thay đổi thân nhiệt đột ngột rất nguy hiểm có thể dẫn đến đột quỵ.
- Không làm việc quá lâu dưới trời nắng hoặc làm việc trong môi trường nóng bức tránh các hoạt động thể lực quá sức. Nên nghỉ ngơi định kỳ 45 phút hoặc 1 tiếng làm việc liên tục ở nơi nắng nóng, nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát 10-15 phút.
- Hạn chế gió quạt lùa thẳng vào người, đặc biệt đối với trẻ nhỏ. Nếu sử dụng điều hòa nên để nhiệt độ từ 28-29 độ và hạn chế thay đổi môi trường đột ngột từ trong nhà điều hòa ra ngoài trời nắng nóng, hoặc ngược lại.
- Ngay khi cơ thể có cảm giác mệt và say nắng, cần nhanh chóng tránh ánh nắng chiếu trực tiếp, đặc biệt là tránh nắng vào khoảng 11 giờ trưa đến 3 giờ chiều vì đây là thời gian ánh nắng nguy hiểm nhất.
Nguồn: tổng hợp