Theo điều tra, vài năm trở lại đây, Việt Nam đang nằm trong số 19 nước trên thế giới có tình trạng thiếu I-ốt nhiều nhất trên thế giới. Trong khi khuyến cáo toàn cầu về phổ cập sử dụng muối i-ốt toàn dân là 90% thì Việt Nam chỉ có 45% số hộ gia đình đang sử dụng muối I-ốt. Để phòng chống thiếu hụt vi chất dinh dưỡng, trong đó có phòng ngừa tình trạng thiếu hụt I-ốt, Nghị định số 09/2016/NĐ-CP ngày 28/01/2016 của Chính phủ, tại Điều 5 cũng có quy định vi chất dinh dưỡng bắt buộc tăng cường vào thực phẩm bao gồm I-ốt, sắt, kẽm và vitamin A. Trong đó, để tăng cường I-ốt, trong bữa ăn hay chế biến thực phẩm hàng ngày sử dụng muối phải được tăng cường I-ốt.
Thiếu I-ốt không chỉ gây bướu cổ, mà còn gây nhiều hậu quả khác Thời kỳ bào thai: sảy thai, tăng tử vong chu sinh, khuyết tật bẩm sinh, đần độn thể thần kinh (thiểu năng trí tuệ, lác mắt, điếc, câm, liệt cứng 2 chi dưới), đần độn thể phù niêm (thiểu năng trí tuệ, lùn).
Mỗi ngày cơ thể cần khoảng 150mcg I-ốt (mcg (micrô gram) = 1/triệu gram); trẻ em cần dùng ít hơn trong khi phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú thì cần nhiều hơn (khoảng 200mcg). Số lượng này bằng khoảng 5-8g muối đã trộn sẵn. Số lượng 5-8g muối bằng với tổng lượng muối hàng ngày mà mỗi người ăn vào (Mỗi người lớn chỉ nên dùng dưới 6g hàng ngày để tránh tim làm việc quá sức và bệnh tăng huyết áp), nếu chúng ta chỉ dùng muối I-ốt thì số lượng này là đủ.
Hạn chế muối và sản phẩm không có I-ốt, không đủ tiêu chuẩn theo quy định Khi bảo quản lọ muối I-ốt nên đậy nắp kín. I-ốt sẽ bốc hơi dần theo thời gian trong muối trong quá trình bảo quản, vận chuyển; hoặc lọ muối bị nhiễm nước làm I-ốt tan lắng xuống đáy lọ. tránh ẩm ướt và để xa hơi nóng của bếp lửa hoặc ánh sáng mặt trời. Muối I-ốt không nên rang lên vì sẽ làm mất I-ốt.
Ngoài sử dụng muối I-ốt, các bà nội trợ cũng nên tăng cường các thức ăn từ biển trong bữa cơm hàng ngày như cá biển, rong biển; đặc biệt rong biển có hàm lượng I-ốt rất cao. Khi sử dụng các rau họ cải thì nên nấu chín để các chất Thioglucoside là các chất kháng I-ốt sẽ bị tiêu hủy đi khi gặp nhiệt độ cao.
Sự hấp thu và đào thải của I-ốt rất đơn giản. Nếu lượng I-ốt trong cơ thể dư thừa sẽ tự động đào thải ra ngoài theo đường nước tiểu. Nhưng thiếu hụt I-ốt sẽ gây ra những nguy cơ lớn về rối loại nội tiết và bệnh tật. Việc sử dụng muối i-ốt thường xuyên và lâu dài là một biện pháp đơn giản, rẻ tiền và hiệu quả để phòng, chống rối loạn do thiếu i-ốt. Sử dụng muối i-ốt cũng là giải pháp hoàn toàn an toàn, không gây bất kỳ hậu quả xấu nào làm ảnh hưởng đến sức khỏe.
Kịp thời ngăn chặn “Nạn đói tiềm ẩn” do thiếu hụt I-ốt, hạn chế các ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, nòi giống, nhằm tăng cường nâng cao sức khỏe, trí tuệ, năng lực lao động, cuộc sống khỏe mạnh góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế mạnh mẽ cho người dân và đất nước.
Bùi Liệu (Tổng hợp)