BẢO VỆ BÀN CHÂN: LỜI KHUYÊN CHO NGƯỜI BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG

Người bệnh với biến chứng bàn chân đái tháo đường thường bị ảnh hưởng lớn trong sinh hoạt hàng ngày, chất lượng cuộc sống giảm trong khi chi phí điều trị tăng cao. Chính vì vậy, việc phòng ngừa biến chứng bàn chân khi bị đái tháo đường là vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn một số cách thức chăm sóc bàn chân cơ bản:

1. Vệ sinh bàn chân mỗi ngày: 
Người bệnh tiểu đường cần rửa sạch chân mỗi ngày , dùng nước ấm khoảng 37 độ C, không nên ngâm chân. Bệnh nhân đái tháo đường đặc biệt các đối tượng mắc bệnh lâu năm, lớn tuổi, đường huyết kiểm soát kém, có các biến chứng thần kinh ngoại biên sẽ không cảm giác được nhiệt độ cao hay thấp, nếu ngâm chân quá lâu, nhất là ở môi trường nước ấm nóng dễ bị bỏng, rát. Khi vệ sinh bàn chân xong, người bệnh cần lau khô chân bằng khăn bông mềm thấm nước. Bắt đầu lau nhẹ nhàng từ gót chân, lòng bàn chân, mu bàn chân và các kẽ chân. Giữ cho bàn chân sạch và khô đặc biệt là vùng kẽ ngón. Tuyệt đối, không được chà sát mạnh sẽ làm tổn thương lên da.

2. Nếu da khô hãy dùng kem dưỡng ẩm

Nếu da bàn chân bị khô, nứt nẻ nên thoa kem dưỡng ẩm để làm mềm da. Thoa kem dưỡng lên gót, mu bàn chân và lòng bàn chân, không thoa kem ở các kẽ chân vì điều này có thể dẫn đến nhiễm trùng.

3. Kiểm tra chân hàng ngày

Thường xuyên kiểm tra bàn chân để phát hiện sớm những bất thường. Hãy chọn một thời điểm cố định trong ngày để kiểm tra chân. Chọn nơi có nhiều ánh sáng, có thể sử dụng gương để xem lòng bàn chân. Ở những vị trí bàn chân khó có thể nhìn thấy hoặc mắt người bệnh yếu thì cần nhờ người thân kiểm tra giúp.

4. Cắt và mài nhẵn móng chân nhẹ nhàng

Người bệnh tiểu đường không để móng chân dài, có góc cạnh sắc nhọn dễ gây chảy máu bàn chân hoặc các tai nạn do móng chân dài gây ra như lật móng bàn chân,… Cần cắt móng chân ngang và sử dụng dũa móng mài nhẵn. Khi cắt móng cần thực hiện nhẹ nhàng, nhất là người lớn tuổi thì móng chân thường dày, cần cắt từ từ. Không nên lấy khóe móng chân vì có thể gây tổn thương ngón chân. Nếu người bệnh không thể cắt móng chân hãy liên hệ nhân viên y tế hỗ trợ cắt móng để đảm bảo an toàn cho bàn chân.

5. Không được đi chân đất

Người bệnh tiểu đường nên mang giày dép khi đi lại trong nhà, điều này không chỉ tránh bụi bẩn mà giảm nguy cơ va chạm với vật cứng gây tổn thương, nhiễm khuẩn. Và tuyệt đối không đi chân đất khi ra ngoài.

6. Chọn tất mềm, thoải mái

Nên chọn tất chân làm bằng các loại vải mềm, đường may không cộm và không quá chật, không bót sát cổ chân. Hãy thay tất thường xuyên, không mang một đôi tất quá 1 ngày. Tất giặt xong nên phơi dưới ánh nắng mặt trời để diệt sạch vi khuẩn. Không mang tất khi chân hoặc tất còn ẩm ướt.

7. Chọn giày vừa vặn với chân

Nên đi mua giày vào buổi chiều tối vì đó là thời gian mà kích thước bàn chân lớn nhất. Giày mới mua nên đi từ 2 đến 3 tiếng trong ngày sau đó mới có thể mang nhiều hơn. Chọn một đôi giày vừa vặn, có chất liệu mềm mại, thoáng khí. Hãy luôn đi tất cùng với giày để tránh bị cọ xát gây tổn thương. Kiểm tra giày dép cẩn thận có dị vật bên trong hay không trước khi mang vào chân.

8. Không tự ý loại bỏ các mảng chai ở trên chân

Chân có nhiều mảng chai không nên tự ý dùng các dụng cụ sắc nhọn để loại bỏ vì có thể làm tổn thương chân. Nên đến bệnh viện và nhờ nhân viên y tế loại bỏ các mảng chai đúng cách và an toàn.

9. Giữ cho mạch máu lưu thông

Hãy giữ cho mạch máu chân được lưu thông tốt bằng cách nâng cao chân khi ngồi bằng ghế. Cử động xoay bàn chân, mắt cá chân và lắc lư các ngón chân 2 đến 3 lần/1 ngày, mỗi lần ít nhất 5 phút. Người bệnh không ngồi vắt chéo chân ở bắp đùi hay vắt chéo ngay cổ chân làm chèn mạch máu, quá trình lưu thông máu bị hạn chế.

10. Tập thể dục thường xuyên

Hãy chọn các bài tập thể dục dành cho chân và thực hiện thường xuyên để giúp mạch máu lưu thông tốt cũng như tăng cường sức khỏe. Hãy chọn các môn nhẹ nhàng như: đi bộ, đạp xe, bơi lội,… Bạn có thể hỏi ý kiến bác sĩ theo dõi điều trị về các môn thể thao phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.

Những dấu hiệu của bàn chân tiểu đường mà bạn cần tới bệnh viện ngay

Khi kiểm tra bàn chân hàng ngày và nếu phát hiện các triệu chứng bất thường nào dưới đây bạn cần tới bệnh viện ngay:

• Da chân khô nứt, thay đổi màu sắc và nhiệt độ.
• Móng chân dày và vàng hoặc móng mọc ngược.
• Bàn chân bị thay đổi hình dạng.
• Rụng lông ở ngón chân hoặc cẳng chân.
• Bàn chân bị giảm hoặc mất khả năng cảm nhận nhiệt độ.
• Cảm thấy ngứa ran, bỏng rát hoặc bị đau ở bàn chân.
• Đau ở chân hoặc bị chuột rút ở mông, đùi hoặc bắp chân khi tập thể dục.
• Nhiễm nấm ở da chân và ở kẽ ngón chân.
• Xuất hiện vết phồng rộp, vết loét, bắp chân bị nhiễm trùng.